Giriş
Isparta İli merkezinde yer alan Isparta Müzesi kuruluş çalışmaları, ilk müzecilik faaliyetleri çerçevesinde, 1933 yılında halkevinin açılmasıyla başlar. Müze 2002 yılında teşhir - tanzim çalışmaları yenilenerek son haline getirilir. Günümüz Isparta Müzesi’nde 2953 adet arkeolojik, 2352 adet etnografik, 12671 adet sikke olmak üzere toplam 17976 adet eser bulunmaktadır[1] . Böylesine zengin ve çeşitli bir koleksiyona sahip olmasına rağmen, Müze envanterine kayıtlı eserlerin yayınlanmasına ve tanıtılmasına yönelik, şimdiye kadar gerçekleştirilmiş çok ciddi bir çalışma söz konusu değildir. Bu nedenle başlatılan, 107K138 numaralı TÜBİTAK Hızlı Destek Projesi kapsamında Isparta Müzesi’nde yer alan seramik eserlerin tüm katalog işlemleri gerçekleştirilmiş ve ilk etapta, bu eserler arasında yer alan Roma Dönemi öncesine ait kandillerinden çark yapımı örneklerinin bilim dünyasına tanıtılması uygun görülmüştür[2] . Bu kapsamda çalışmamızda yer verilen 38 adet çark yapımı kandil, 6 ana tip (Tip A - F) ve bunlara bağlı bazı alt tiplere ayrılarak irdelenmiştir. Değerlendirmeye alınan bu eserlerden bir tanesi hariç tamamı satın alma yöntemi ile müzeye kazandırılmıştır. Dolayısıyla stratigrafik çalışmalardan ele geçmedikleri için analoji yöntemi ile tarihlendirilmişlerdir.
Konumuzu oluşturan kandiller için Antik Dönem’de insan yaşamının sürdüğü hemen her mekânın aydınlatılmasında önemli bir yer tutan “ateşin aydınlatma amacıyla ehlileştirildiği araç” diyebiliriz. Bu amaca yönelik olarak önceleri çok basit biçimlerde küçük kâseler kullanılmışken, zamanla daha gelişmiş, kullanımı kolaylaştıran tiplere doğru bir evrim gerçekleşmiştir. Kandiller, sanatın da gelişimi ile birlikte çeşitli motifler ve figürlerle bezenmişlerdir[3] . Aydınlatma dışında başka amaçlara yönelik olarak da üretilen kandiller[4] kazılarda yoğun bir biçimde ele geçer. Grekçe’de λύχυος (Lykhnos) kelimesi ile ifade edilen bu form[5] , Latince’de Lychnus veya Lucerna olarak isimlendirilir[6] . Kelimenin Arapça’daki karşılığı ise Kındil’dir[7] .
Paleolitik Dönem’den itibaren, çok değişik amaçlara yönelik olarak farklı materyallerden üretilen kandillerin bulunduğunu ortaya koyan yayınlar, bilim insanları tarafından gerçekleştirilmiştir[8] . Bu yayınlarda ilk çağlarda ışık kaynağı olarak hayvan veya bitki yağlarını[9] kullanan atalarımızın, muhtemelen gün ışığından yoksun birkaç yüz metre içeride kalan mağaralardaki duvar resimlerini yapmak için yapay ışık kaynaklarından yararlanmış oldukları da belirtilmiştir[10]. Aynı çalışmalarda birçok kültür unsuru gibi kandilin kökeninin de eski doğu medeniyetleri olduğu ve Demir Çağı’na kadar farklı materyallerden ilginç üretimlerin gerçekleştiği ortaya konmuştur[11]. Demir Çağı’nın başlarıyla ilintili çok fazla bir bilgi ise elimizde yoktur. Bununla birlikte erken örnekleri Geometrik Dönem’de görülen, tekli ya da çoklu fitil yuvasına sahip kandil tiplerinden gelişen ve Arkaik - Klasik Dönemler’de yaygın bir biçimde görülen çark yapımı, çanak biçimli, gövdesine fitilin oturacağı bir burnun eklendiği ve hatta bir askının/ayağın üzerinde durabilecek biçimde, taban ortasında ucu açık veya kapalı çıkıntıların eklendiği ilginç tiplerin versiyonlarının, sıklıkla kullanıldığı bilinmektedir[12]. Bu tipte gelişen kandillerin Hellenistik Dönem’e kadar üretildiği anlaşılmaktadır[13]. Hellenistik Dönem ise kandil üretiminin yoğunluk kazandığı evre olarak kabul edilir. Bu durumun oluşmasında, özellikle M.Ö. 2. yüzyıldan itibaren[14], kalıp tekniğinin kullanılması da önemli bir etken olarak ileri sürülebilir. Bu dönemde Atina, Knidos, Pergamon ve Ephesos önemli üretim merkezleri olarak kabul görür[15]. Roma İmparatorluk Dönemi ile birlikte kandil üretimi çok ileri boyutlara ulaşır ve çok çeşitli tiplerde fabrikasyon ürünlerde ciddi bir artış yaşanır[16].
Eserlerin Değerlendirilmesi
Arkaik - Klasik Dönem Kandilleri
Isparta Müzesi envanterine kayıtlı olan kandillerden değerlendirilmeye alınan ilk iki örnek Tip A grubuna dâhildir. Bunlardan ilk örnek 1 katalog numarası ile çalışmamızda yer alır (Lev. 1. No. 1). Çark yapımı, gövdesi disk formlu, alta doğru basık haznelidir. Burun kısa ve omuzdan ileri doğru uzatılmış olup, ucu düz kesilmiştir. Burunun tam karşısında omuz üzerinde -olasılıkla asma ya da sabitleme için- iki küçük delik yer alır. Düz dairesel tabanlıdır. Tek parça halinde korunmuş olup, üzerinde yer yer küçük, kırk ve eksik parçalar gözlenir. Eser benzerlerinden hareketle M.Ö. 6. - 4. yüzyıl aralığına ait olmalıdır[17]. Bununla birlikte M.Ö. 5. yüzyılın sonları - 4. yüzyıla gelindiğinde kapalı kandil versiyonlarının gelişmesi ya da en azından köprülü burunlu kandillerin yaygınlaşması[18] ve örneklerin neredeyse tamamının astar kaplı olması gibi nedenler ile 1 numaralı eser M.Ö. 6. - 5. yüzyıl aralığına tarihlenebilir.
Tip A grubu içerisinde değerlendirdiğimiz ilkine oranla daha küçük boyutlu olan bir diğer eser çalışmamızda 2 numara ile yer bulur (Lev. 1. No. 2). Çark yapımı, gövdesi disk formlu ve alta doğru basık haznelidir. Burun kısa ve omuzdan ileri doğru uzatılmış olup, ilk örneğe oranla daha oval tutulmuştur. 1 numaralı esere oranla daha basit kalan bu kandil dışa profil veren, geniş oturma düzlemine sahip halka kaidelidir. Tek parça halinde korunmuş olan bu kandil üzerinde de yer yer küçük, kırk ve eksik parçalar gözlenir. Bu eserde, ilk örnekle paralel bir biçimde yakın bulgular ve tipolojik gelişimden hareketle M.Ö. 6. - 5. yüzyıl aralığına tarihlenir[19].
Hellenistik Dönem Kandilleri
Isparta Müzesi envanterine kayıtlı olan ve çalışmamıza konu edindiğimiz çark yapımı 36 adet kandil ise Hellenistik Dönem’e aittir. Bu eserler 5 farklı (Tip B - F) grup altında toplanmıştır. Bu gruplar ise gerekli görülen yerlerde alt birimlere ayrılmıştır.
Isparta Müzesi envanterinde iki örnekle temsil edilen Tip B dairesel formludur (Lev. 1, No. 3 - 4). Diğerlerine oranla daha yüksek bir gövde yapısı gözlenir. İnce uzun burun, omuz üzerinden dışa doğru açılır. Geniş diskus açıklığına sahip formun omuza bağlantısı, kabartı daire ile belirginleştirilir. Kandil içbükey yüksek bir halka kaide ile sonlanır. Formun sağ tarafında omuz üzerine yerleştirilmiş, hem iple bir yere bağlamak için hem de taşırken kolaylık olması açısından son derece işlevsel bir başparmak tutamağı yer alır. Astar kaplı olan her iki eserinde, katalog kısmında değinilen tüm diğer özellikleri göz önüne alındığında, aynı atölyenin ürünü oldukları söylenebilir. Tip B grubu örnekleri Knidos, Rodos veya Ephesos üretimi olabileceği ileri sürülen ve aynı zamanda farklı bölgelerde de ele geçmiş olan benzer kandillerden hareketle, M. Ö. 3. - 2. yüzyıl aralığına tarihlendirilir[20].
Tip C, 27 adet eserden oluşan en geniş gruptur (Lev. 1 - 5, No. 5 - 31). Ayrıca en çok alt tipe yine bu grupta rastlanır. Grubun tamamı çark yapımı ve üste doğru genişleyen derin haznelidir. Eserlerde hafif içbükey diskusun ortasında yağ deliği ve bunun da çevresinde keskin bir şerit bulunmaktadır. Ucu yuvarlak, üzeri köprülü burunlu bu kandillerin tabanı hafif içbükeydir. Bu temel benzerliklerin yanı sıra, irdelediğimiz kandiller arasında küçük ama tanımlayıcı farklılıklarda gözlenir. Buna göre 5 - 7 numaralı kandiller, henüz çok belirgin olmayan ve olasılıkla yakıtın taşmasını engellemek için oluşturulan dışbükey burun içyapısı ile ayrı bir alt grup olarak değerlendirilebilir (Tip C1). Aynı şekilde 8 - 14 numaralı kandillerde ilkine oranla daha belirgin burun iç uç görüntüsü ile ayrılırlar (Tip C2). Bu alt grubun yakıt taşmasını engellemek için oluşturulan burun uç kısmı, hem daha belirgin hem de daha ovaldir. Burun iç uç kısmı belirgin olmasına karşın, daha düz hatlara sahip olması ile ayrılan üçüncü bir alt grup daha vardır (Tip C3, No. 15 - 17). Bu grubun belirgin bir diğer ayrımı ise burun dış kısmının içbükey bir hatla detaylandırılmış olmasıdır. 18 - 26 numaralı kandillerde kendi içlerinde küçük bir alt tip olarak değerlendirilir (Tip C4). Bu alt tipin belirgin olan ayrım noktası ise burun kısmının gövdeden çok az da olsa yüksek kalmasıdır. Böylece iç kısımda yakıtın taşmasını engelleyecek bir profil geçişine ihtiyaç duyulmamıştır. Bunun yanı sıra daha kalın bir cidara sahip olması da belirleyici bir etken olarak göze çarpar. Tip C5, son alt gruptur ve 5 örnekler temsil edilir (No. 27 - 31). Gövdeye oranla en yüksek burun yapısı bu alt tipin örneklerinde gözlenir. Biraz daha geniş ölçülere sahip olan Tip C5 için cidar yapısı itibariyle herhangi bir farklılık söz konusu değildir.
Sonuç olarak birçok farklı kentte tespit edilen bu kandil formunun kesin bir biçimde hangi yüzyıl aralığında üretildiklerini saptamak şu an için olası değildir. Çünkü, Delos buluntularını yayınlayan Bruneau, M.Ö. 4. - 3. yüzyıllar arasında değerlendirdiği kandiller arasında Tip C’nin yakın bir örneğini de tanımlar[21]; ancak bu kandilin formundaki küçük ayrıntılar, çalışmamızda yer verdiğimiz Tip C grubu örneklerinin (taban yapısı omuz biçemi vb.) Bruneau’nun irdelediği kandilden daha geç bir tarihe ait olduğunu düşündürür. Anadolu’nun çeşitli yerlerinden getirilmiş olan ve İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde yer alan Arkaik, Klasik ve Hellenistik Dönem kandillerini yayınlayan araştırmacılar, Tip C’nın birebir benzerlerini Doğu Ege - Batı Anadolu üretimi kandiller grubu adı altında değerlendirip, M.Ö. 1. yüzyıla tarihlendirirler[22]. Bailey ise benzer bir örneği M.Ö. 3. yüzyılın sonu - 2. yüzyıla tarihlendirir ve Ephesus - Güney Ionia üretimi olarak kabul eder[23]. Dolayısıyla M.Ö. 4. - 1. gibi geniş bir zaman aralığına tarihlenen örneklerden yola çıkarak elimizdeki kandiller için en yakın benzerlerinden hareketle M.Ö. 2. - 1. yüzyıl aralığını önerebiliriz[24].
Tip D grubu örnekleri, çalışmamızda iki ayrı alt tipte irdelenen toplam 5 adet kandille temsil edilir (Lev. 5 - 6, No. 32 - 36). Bu alt gruplardan ilki Tip D1 olarak adlandırılır ve 3 kandilden oluşur. Bu eserler dairesel gövde, omuz diskus aralığında gövdeye eklenmiş gövdeye oranla oldukça yüksek ve kalın bir burun, omuz diskus aralığında gövdenin her iki yanında birbirine paralel biçimde yerleştirilmiş iki adet kulakçık (ya da mahmuz), alçak halka kaide ve burunun tam karşısına gelecek biçimde yerleştirilmiş kulp şeklinde tasvir edilebilirler. 2 adet örnekle temsil edilen Tip D2 ise hemen hemen aynı form özelliklerine sahip olmakla birlikte, kulakçıkların eklenmediği alt grup olarak dikkat çeker. Ayrıca 36 numaralı kandilde kulp yerine tutamak tercih edilmiştir. Benzerlerinden hareketle, bu eserler de M.Ö. 2. yüzyıl sonları - 1. yüzyıllara ait olmalıdırlar[25].
Tip E çalışmamızda bir önekle yer alır (Lev. 7, No. 37). Tek parça halinde korunmuştur. Çark yapımı, yukarı doğru genişleyen dik ve derin haznelidir. Diskus hafif içbükey, ortada geniş yağ deliği, çevresinde yumuşak geçişlidir. Gövdenin her iki tarafında burun ve kulpun olmadığı bölümlerde baskı rozetler üçlü gruplar halinde gözlenir. İçbükey ve yüksek bir halka kaidesi vardır. Omuzdan yükselerek diskusta gövde ile birleşen kulpun ve yine omuz üzerinde gövde ile birleşen burnunun önemli bir kısmı eksiktir. Gövdenin muhtelif yerlerinde de küçük kırık ve eksik parçalar gözlenir. Günümüze kadar gerçekleştirilen yayın çalışmalarında ortak bir biçimde Knidos üretimi olduğu belirlenen bu formun örnekleri, genellikle M.Ö. 2. yüzyılın ikinci yarısı - 1. yüzyılın ilk yarısı aralığına tarihlendirilir[26].
Çalışmamızda değerlendirmeye aldığımız son eser Tip F olarak irdelenmiş olan ayak kısmı kırık ve eksik bir kandildir (Lev. 7, No. 38). Gövdesi tek parça halinde korunmuş olmasına karşın, kulp ve burun uç kısımlarında kırık ve eksik parçalar gözlenir. Çark yapımı gövdesi yaklaşık oval formlu ve alta doğru basık haznelidir. Burun kısa ve omuzdan ileri doğru uzatılmıştır. Yanma deliği kısmı ise ovaldir. Omuz üzerinde diskus açıklığı kabartı tek bir halka ile belirlenmiştir. Omuz üzerinde ikinci bir burun daha vardır; ancak korunmamıştır. Bezemesiz olan form, alçak bir halka kaide ile sonlanır. Eser yakın benzerinden hareketle M.Ö. 1. yüzyıla tarihlenir[27].
Sonuç
Isparta Müzesi geniş bir seramik eser koleksiyonuna sahip önemli bir müzedir. Son dönemde içinde yer aldığımız bir ekip tarafından gerçekleştirilen envanter ve yayın çalışmaları sırasında müzenin önemli bir kandil repertuarına sahip olduğu da görülmüştür. Seramik kapların yanı sıra bu değerli koleksiyonun tanıtımı içinde faaliyetler yürütülmüştür. Böylece, bu kapsamda irdelenen eserler arasından seçilen, 38 adet Roma Dönemi öncesine ait olan çark yapımı kandil grubu, çalışmamızın konusunu oluşturmuştur. Bunlardan 2 tanesi değişik çalışmalardan edinilen bilgiler doğrultusunda M.Ö. 7 yüzyılın sonu ve M.Ö. 4. yüzyıl aralığına yerleştirilir. Diğer 36 örnek ise Hellenistik Dönem’e ve ağırlıklı olarak da M.Ö. 2. - 1. yüzyıllar arasına tarihlenir. Bu eserler çalışmamızda 6 ana tip ve bunlara bağlı bazı alt tiplere ayrılarak irdelenmiştir. Bu incelemeler sonucunda da eserler kronolojik olarak aktarılmıştır. İncelenen eserlerin kil yapıları ve astar uygulamaları kendi tipleri içerisinde uyumlu olmakla birlikte yukarıda da belirtildiği üzere gruplar arasında değişkenlikler gösterir. Bu eserlerin olası üretim yerlerinin çeşitliliğini göstermesi açısından önemlidir. Çalışmamız sırasında eserlerin tamamının ya müsadere ya da satın alma yöntemleri ile müzeye kazandırıldıkları belirlenmiştir. Dolayısıyla bu kandiller stratigrafik bir kazı çalışması yerine, en iyi ihtimalle tarım faaliyetleri sırasında bilinçsiz bir biçimde ortaya çıkarılmış olmalıdırlar. Bu nedenle de kontekstleri ve buluntu alanları (antik kent, nekropolis vb.) hakkında elimizde net bir veri yoktur. Tüm bunlardan dolayı da eserler incelenirken analoji yöntemi ile tanımlama ve tarihlemeye gidilmiştir. Buna göre gelişen kronolojik veriler yukarıda aktarılmıştır. Eserlerin üretim alanları ya da en azından olası ticari faaliyetler hakkında ise bazı küçük sonuçlara ulaşılabilmiştir. Buna göre irdelenen kandillerin benzerlerinin üretildiği ana kentlerin ilk etapta Tip B ve Tip E’den hareketle Rodos, Ephesos ve Knidos olduğunu söyleyebiliriz[28]. Çalışmamızın en yoğun grubunu oluşturan Tip C ve Tip D ise kesin üretim yeri henüz tespit edilmeyen kandillerdendirler. Bununla birlikte genel olarak Batı Anadolu kıyı kentlerinin üretimi oldukları araştırmalarımız sonucunda gözlemlenmiştir.
Sonuç olarak, belli bir grup kandil üzerine gerçekleştirdiğimiz bu çalışma doğrultusunda, en azından Pisidia Bölgesi için, Hellenistik Dönem boyunca B. Anadolu kıyı kentleri ile ticari etkileşimi olan önemli bir ticari kavşak noktasıdır diyebiliriz. Bununla birlikte bölge arkeolojik çalışmalar açısından henüz son derece yetersizdir. Dolayısıyla bölge kentleri üretimleri hakkında geniş ve kapsamlı bir analiz yürütmek de mümkün olamamaktadır. Yürütülmekte olan veya başlanılacak yeni ve sistematik kazılarla ortaya çıkarılacak eserlerin periyodik aralıklarla yayımlanması sonucunda, olası üretim yerleri ve ticaret faaliyetleri daha net bir biçimde ortaya konabilecektir. Tüm bunlara ek olarak, interdisipliner çalışma grupları ile kil ve diğer materyallerin içeriklerini anlamak amacıyla daha kapsamlı araştırmalar da yürütülmelidir.
KATALOG
Katalog Numarası : 1 (Levha 1, No. 1)
Env. Numarası : 9.1.09
Buluntu Yeri : Müsadere
Ölçüleri :
U: 6.8 cm. Y : 1.8 cm. Ç: 4.2 cm.
Hamur Rengi : 5 YR 5/8 (Sarımsı Kırmızı)
Astar Rengi : -
Hamur Yapısı : Bol miktarda mika, kum ve kireç katkılı, gözenekli ve sert.
Katalog Numarası : 2 (Levha 1, No. 2)
Env. Numarası : 9.68.80
Buluntu Yeri : Satın alma
Ölçüleri :
U: 3.6 cm. Y : 1.4 cm. Ç: 2.4 cm.
Hamur Rengi : 7.5 YR 7/4 (Pembe)
Astar Rengi : 5 YR 4/6 (Sarımsı Kırmızı)
Hamur Yapısı : Az miktarda mika, kum ve kireç katkılı, gözenekli ve sert.
Katalog Numarası : 3 (Levha 1, No. 3)
Env. Numarası : 6.15.08
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri :
U: 8.7 cm. : Y: 3.5 cm. Ç: 3.4 cm.
Hamur Rengi : 7.5 YR 6/6 (Kırmızımsı Sarı)
Astar Rengi : 2.5 YR 4/8 (Kırmızı)
Hamur Yapısı : Çok az miktarda kireç katkılı, çok az gözenekli, rafine ve orta sert.
Katalog Numarası : 4 (Levha 1, No. 4)
Env. Numarası : 6.18.08
Ölçüleri :
U: 8.7 cm. : Y: 3.5 cm. Ç: 3.4 cm.
Buluntu Yeri : Satın Alma
Hamur Rengi : 7.5 YR 6/6 (Kırmızımsı Sarı)
Astar Rengi : 2.5 YR 4/8 (Kırmızı)
Hamur Yapısı : Çok az miktarda kireç katkılı, çok az gözenekli, rafine ve orta sert.
Katalog Numarası : 5 (Levha 1, No. 5)
Env. Numarası : 9.25.80
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri :
U: 6.5 cm. : Y: 2.4 cm. Ç: 3.0 cm.
Hamur Rengi : 5 YR 5/1 (Gri)
Astar Rengi : 2.5YR 4/4 (Kırmızımsı Kahverengi)
Hamur Yapısı : Az miktarda mika, kum ve kireç katkılı, çok az gözenekli ve sert.
Katalog Numarası : 6 (Levha 1, No. 6)
Env. Numarası : 9.22.80
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri :
U: 7.5 cm. : Y: 2.5 cm. Ç: 3.5 cm.
Hamur Rengi : 5 YR 5/1 (Gri)
Astar Rengi : 2.5YR 4/4 (Kırmızımsı Kahverengi)
Hamur Yapısı : Az miktarda mika, kum ve kireç katkılı, çok az gözenekli ve sert.
Katalog Numarası : 7 (Levha 2, No. 7)
Env. Numarası : 9.9.80
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri : U: 7.1 cm. Y: 2.5 cm. Ç: 3.5 cm.
Hamur Rengi : 5 YR 7/6 (Kırmızımsı Sarı)
Astar Rengi : 5 YR 3/3 (Koyu Kırmızımsı Kahverengi)
Hamur Yapısı : Az miktarda mika, kum ve kireç katkılı, çok az gözenekli ve sert.
Katalog Numarası : 8 (Levha 2, No. 8)
Env. Numarası : 1.5.05
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri : U: 6.8 cm. Y: 2.5 cm. Ç: 3.0 cm.
Hamur Rengi : 2.5 YR 6/6 (Açık Kırmızı)
Astar Rengi : 2.5 YR 4/6 (Kırmızı)
Hamur Yapısı : Çok az miktarda mika katkılı, gözeneksiz, rafine ve orta sert.
Katalog Numarası : 9 (Levha 2, No. 9)
Env. Numarası : 12.21.75
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri : U: 6.9 cm. Y: 3.1 cm. Ç: 3.3 cm.
Hamur Rengi : 2.5 YR 6/6 (Açık Kırmızı)
Astar Rengi : 2.5 YR 4/6 (Kırmızı)
Hamur Yapısı : Çok az miktarda mika katkılı, gözeneksiz, rafine ve orta sert.
Katalog Numarası : 10 (Levha 2, No. 10)
Env. Numarası : 9.4.80
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri : U: 7.0 cm. Y: 3.2 cm. Ç: 3.5 cm.
Hamur Rengi : 2.5 YR 6/6 (Açık Kırmızı)
Astar Rengi : 2.5 YR 4/6 (Kırmızı)
Hamur Yapısı : Çok az miktarda mika katkılı, gözeneksiz, rafine ve orta sert.
Katalog Numarası: 11 (Levha 2, No. 11)
Env. Numarası : 9.5.80
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri : U: 7.0 cm. Y: 3.2 cm. Ç: 3.4 cm.
Hamur Rengi : 2.5 YR 6/6 (Açık Kırmızı)
Astar Rengi : 2.5 YR 4/6 (Kırmızı)
Hamur Yapısı : Çok az miktarda mika katkılı, gözeneksiz, rafine ve orta sert.
Katalog Numarası: 12 (Levha 2, No. 12)
Env. Numarası : 9.6.80
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri : U: 6.9 cm. Y: 3.2 cm. Ç: 3.5 cm.
Hamur Rengi : 2.5 YR 6/6 (Açık Kırmızı)
Astar Rengi : 2.5 YR 4/6 (Kırmızı)
Hamur Yapısı : Çok az miktarda mika katkılı, gözeneksiz, rafine ve orta sert.
Katalog Numarası : 13 (Levha 3, No. 13)
Env. Numarası : 9.7.80
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri : U: 6.9 cm. Y: 3.2 cm. Ç: 3.4 cm.
Hamur Rengi : 2.5 YR 6/6 (Açık Kırmızı)
Astar Rengi : 2.5 YR 4/6 (Kırmızı)
Hamur Yapısı : Çok az miktarda mika katkılı, gözeneksiz, rafine ve orta sert.
Katalog Numarası : 14 (Levha 3, No. 14)
Env. Numarası : 9.8.80
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri : U: 7.0 cm. Y: 3.2 cm. Ç: 3.4 cm.
Hamur Rengi : 2.5 YR 6/6 (Açık Kırmızı)
Astar Rengi : 2.5 YR 4/6 (Kırmızı)
Hamur Yapısı : Çok az miktarda mika katkılı, gözeneksiz, rafine ve orta sert.
Katalog Numarası : 15 (Levha 3, No. 15)
Env. Numarası : 9.21.80
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri : U: 6.8 cm. Y: 2.5 cm. Ç: 3.0 cm.
Hamur Rengi : 2.5 YR 6/6 (Açık Kırmızı)
Astar Rengi : 2.5 YR 4/6 (Kırmızı)
Hamur Yapısı : Çok az miktarda mika katkılı, gözeneksiz, rafine ve orta sert.
Katalog Numaras ı: 16 (Levha 3, No. 16)
Env. Numarası : 9.27.80
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri : U: 6.8 cm. Y: 2.5 cm. Ç: 3.0 cm.
Hamur Rengi : 2.5 YR 6/6 (Açık Kırmızı)
Astar Rengi : 2.5 YR 4/6 (Kırmızı)
Hamur Yapısı : Çok az miktarda mika katkılı, gözeneksiz, rafine ve orta sert.
Katalog Numarası : 17 (Levha 3, No. 17)
Env. Numarası : 9.28.80
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri : U: 6.8 cm. Y: 2.5 cm. Ç: 3.0 cm.
Hamur Rengi : 2.5 YR 6/6 (Açık Kırmızı)
Astar Rengi : 2.5 YR 4/6 (Kırmızı)
Hamur Yapısı : Çok az miktarda mika katkılı, gözeneksiz, rafine ve orta sert.
Katalog Numarası : 18 (Levha 3, No. 18)
Env. Numarası : 9.10.80
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri : U: 6.5 cm. Y: 2.4 cm. Ç: 3.0 cm.
Hamur Rengi : 10 YR 6/4 (Açık Sarımsı Kahverengi)
Astar Rengi : -
Hamur Yapısı : Çok az miktarda mika katkılı, gözeneksiz, rafine ve orta sert.
Katalog Numarası : 19 (Levha 4, No. 19)
Env. Numarası : 9.15.80
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri : U: 6.5 cm. Y: 2.4 cm. Ç: 3.0 cm.
Hamur Rengi : 10 YR 6/4 (Açık Sarımsı Kahverengi)
Astar Rengi : 10 YR 3/2 (Çok Koyu Grimsi Kahverengi)
Hamur Yapısı : Çok az miktarda mika katkılı, gözeneksiz, rafine ve orta sert.
Katalog Numarası: 20 (Levha 4, No. 20)
Env. Numarası: 9.16.80
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri : U: 6.2 cm. Y: 2.4 cm. Ç: 3.0 cm.
Hamur Rengi : 10 YR 6/4 (Açık Sarımsı Kahverengi) Astar Rengi : 10 YR 4/3 (Kahverengi)
Hamur Yapısı : Çok az miktarda mika katkılı, gözeneksiz, rafine ve orta sert.
Katalog Numarası : 21 (Levha 4, No. 21)
Env. Numarası : 9.17.80
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri : U: 6.2 cm. Y: 2.4 cm. Ç: 3.0 cm.
Hamur Rengi : 10 YR 6/4 (Açık Sarımsı Kahverengi)
Astar Rengi : 10 YR 4/3 (Kahverengi)
Hamur Yapısı : Çok az miktarda mika katkılı, gözeneksiz, rafine ve orta sert.
Katalog Numarası : 22 (Levha 4, No. 22)
Env. Numarası : 9.18.80
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri : U: 6.2 cm. Y: 2.4 cm. Ç: 3.0 cm.
Hamur Rengi : 10 YR 6/4 (Açık Sarımsı Kahverengi)
Astar Rengi : 10 YR 4/3 (Kahverengi)
Hamur Yapısı : Çok az miktarda mika katkılı, gözeneksiz, rafine ve orta sert.
Katalog Numarası : 23 (Levha 4, No. 23)
Env. Numarası : 9.19.80
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri : U: 6.2 cm. Y: 2.4 cm. Ç: 3.0 cm.
Hamur Rengi : 10 YR 6/4 (Açık Sarımsı Kahverengi)
Astar Rengi : 10 YR 4/3 (Kahverengi)
Hamur Yapısı : Çok az miktarda mika katkılı, gözeneksiz, rafine ve orta sert.
Katalog Numarası : 24 (Levha 4, No. 24)
Env. Numarası : 9.23.80
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri : U: 6.2 cm. Y: 2.4 cm. Ç: 3.0 cm.
Hamur Rengi : 10 YR 6/4 (Açık Sarımsı Kahverengi)
Astar Rengi : 10 YR 4/3 (Kahverengi)
Hamur Yapısı : Çok az miktarda mika katkılı, gözeneksiz, rafine ve orta sert.
Katalog Numarası : 25 (Levha 5, No. 25)
Env. Numarası : 9.24.80
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri : U: 6.2 cm. Y: 2.4 cm. Ç: 3.0 cm.
Hamur Rengi : 10 YR 6/4 (Açık Sarımsı Kahverengi)
Astar Rengi : 10 YR 4/3 (Kahverengi)
Hamur Yapısı : Çok az miktarda mika katkılı, gözeneksiz, rafine ve orta sert.
Katalog Numarası : 26 (Levha 5, No. 26)
Env. Numarası : 9.26.80
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri : U: 6.6 cm. Y: 2.4 cm. Ç: 3.0 cm.
Hamur Rengi : 10 YR 6/4 (Açık Sarımsı Kahverengi)
Astar Rengi : 10 YR 3/2 (Çok Koyu Grimsi Kahverengi)
Hamur Yapısı : Çok az miktarda mika katkılı, gözeneksiz, rafine ve orta sert.
Katalog Numarası : 27 (Levha 5, No. 27)
Env. Numarası : 9.11.80
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri : U: 7.0 cm. Y: 2.6 cm. Ç: 3.4 cm.
Hamur Rengi : 10 YR 6/2 (Açık Kahverengimsi Gri)
Astar Rengi : 5 YR 5/4 (Kırmızımsı Kahverengi)
Hamur Yapısı : Çok az miktarda mika katkılı, gözeneksiz, rafine ve orta sert.
Katalog Numarası : 28 (Levha 5, No. 28)
Env. Numarası : 9.12.80
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri : U: 7.0 cm. Y: 2.5 cm. Ç: 3.4 cm.
Hamur Rengi : 7.5 YR 7/4 (Pembe)
Astar Rengi : 7.5 YR 4/6 (Koyu Kahverengi)
Hamur Yapısı : Çok az miktarda mika katkılı, gözeneksiz, rafine ve orta sert.
Katalog Numarası : 29 (Levha 5, No. 29)
Env. Numarası : 9.13.80
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri : U: 7.0 cm. Y: 2.6 cm. Ç: 3.6 cm.
Hamur Rengi : 7.5 YR 7/4 (Pembe)
Astar Rengi : 7.5 YR 4/6 (Koyu Kahverengi)
Hamur Yapısı : Çok az miktarda mika katkılı, gözeneksiz, rafine ve orta sert.
Katalog Numarası : 30 (Levha 5, No. 30)
Env. Numarası : 9.14.80
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri : U: 7.2 cm. Y: 3.1 cm. Ç: 3.6 cm.
Hamur Rengi : 10 YR 6/2 (Açık Kahverengimsi Gri)
Astar Rengi : 5 YR 5/4 (Kırmızımsı Kahverengi)
Hamur Yapısı : Çok az miktarda mika katkılı, gözeneksiz, rafine ve orta sert.
Katalog Numarası : 31 (Levha 6, No. 31)
Env. Numarası : 9.13.80
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri : U: 6.3 cm. Y: 2.6 cm. Ç: 3.2 cm.
Hamur Rengi : 7.5 YR 7/4 (Pembe)
Astar Rengi : 7.5 YR 4/6 (Koyu Kahverengi)
Hamur Yapısı : Çok az miktarda mika katkılı, gözeneksiz, rafine ve orta sert.
Katalog Numarası : 32 (Levha 6, No. 32)
Env. Numarası : 7.6.89
Ölçüleri : U: 8.2 cm. Y: 2.8 cm. Ç: 3.4 cm.
Buluntu Yeri : Satın Alma
Hamur Rengi : 5 YR 5/8 (Sarımsı Kırmızı)
Astar Rengi : 5 YR 4/8 (Kırmızı)
Hamur Yapısı : Çok az miktarda mika katkılı, çok az gözenekli, rafine ve yumuşak.
Katalog Numarası : 33 (Levha 6, No. 33)
Env. Numarası : 9.36.80
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri : U: 7.5 cm. Y: 3.2 cm. Ç: 3.4 cm.
Hamur Rengi : 10 YR 6/3 (Açık Kahverengi)
Astar Rengi : 10 YR 4/2 (Koyu Grimsi Kahverengi)
Hamur Yapısı : Çok az miktarda mika katkılı, çok az gözenekli, rafine ve yumuşak.
Katalog Numarası : 36 (Levha 6, No. 34)
Env. Numarası : 8.3.88
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri : U: 6.3 cm. Y: 3.2 cm. Ç: 3.2 cm.
Hamur Rengi : 10 YR 6/3 (Açık Kahverengi)
Astar Rengi : 10 YR 4/2 (Koyu Grimsi Kahverengi)
Hamur Yapısı : Çok az miktarda gri renkli mika katkılı, çok az gözenekli, rafine ve yumuşak.
Katalog Numarası : 35 (Levha 6, No. 35)
Env. Numarası : 9.33.80
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri : U: 7.3 cm. Y: 3.2 cm. Ç: 3.2 cm.
Hamur Rengi : 10 YR 6/3 (Açık Kahverengi)
Astar Rengi : 10 YR 4/2 (Koyu Grimsi Kahverengi)
Hamur Yapısı : Çok az miktarda mika katkılı, çok az gözenekli, rafine ve yumuşak.
Katalog Numarası : 36 (Levha 6, No. 36)
Env. Numarası : 9.35.80
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri : U: 9.1 cm. Y: 2.8 cm. Ç: 2.8 cm.
Hamur Rengi : 5 YR 5/6 (Sarımsı Kırmızı)
Astar Rengi : 5 YR 4/4 (Kırmızımsı Kahverengi)
Hamur Yapısı : Çok az miktarda mika katkılı, çok az gözenekli, rafine ve orta sert.
Katalog Numarası : 37 (Levha 7, No. 37)
Env. Numarası : 2.1.81
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri : U: 15.3 cm. Y: 7.5 cm. KÇ: 7.1 cm.
Hamur Rengi : 7.5 YR 7/6 (Kırmızımsı Sarı)
Astar Rengi : 7.5 YR 4/6 (Koyu Kahverengi)
Hamur Yapısı : Çok az mika ve kireç katkılı, rafine ve orta sert.
Katalog Numarası : 38 (Levha 7, No. 38)
Env. Numarası : 9.34.80
Buluntu Yeri : Satın Alma
Ölçüleri : U: 5.7 cm. Y: 6.6 cm. Ç: 2.2 cm.
Hamur Rengi : 2.5 YR 6/6 (Açık Kırmızı)
Astar Rengi : 2.5 YR 4/4 (Kırmızımsı Kahverengi)
Hamur Yapısı : Az miktarda mika ve kireç katkılı, çok az gözenekli ve orta sert.