Amorium Kenti Kazılarında Bulunan Orta Bizans Dönemi (10-11. Yüzyıl) Pişmiş Toprak Kandilleri
Mehmet Kurt
Kültür ve Turizm Bakanlığı, Afyonkarahisar Müzesi, Müze Araştırmacısı, Afyonkarahisar/TÜRKİYE
https://ror.org/04zsc3j83
Anahtar Kelimeler: Amorium, Bizans, Orta Çağ Arkeolojisi, Pişmiş Toprak Kandil, Aydınlatma Araçları.
Özet
Bu çalışmanın konusunu, Amorium kenti kazılarında tespit edilen bir grup çark yapımı pişmiş toprak kandil buluntusu oluşturmaktadır. Çeşitli mekânların aydınlatılmasında kullanılan pişmiş toprak kandiller, genellikle el yapımı, kalıp yapımı ve çark yapımı olmak üzere üç farklı teknikle üretilmişlerdir. Orta Bizans Dönemi’nde, bu üç teknikten biri olan çark yapım tekniğinin yoğun şekilde kullanıldığı görülmektedir. Nitekim birçok merkezde, çark yapım tekniği ile açık formda üretilen kandillerin sırlı ve sırsız örneklerini tespit etmek mümkündür. Söz konusu merkezlerden biri olan Amorium, bu kandil tipinin yoğun olarak ele geçtiği kentlerden biri olma özelliği ile dikkat çekmektedir. Bu yoğunluk, kandil buluntularına ilişkin yapılan çalışmalara katkıda bulunması açısından önemli bir veridir. Amorium kandil buluntuları, kentin Aşağı Şehir bölümünde yer alan A Kilisesi, Büyük Mekân ve Büyük Bina-Doğu (BBD) ile Yukarı Şehir bölümünde yer alan İç Sur ve Bazilika B alanlarında ele geçmiştir. Toplamda 57 adet olan kandiller, form ve hamur yapıları göz önünde bulundurularak ayrıntılı şekilde tanıtılmıştır. Ayrıca ele geçtikleri alanlardaki tabakalar ve diğer merkezlerde tespit edilen benzer örnekler dikkate alınarak tarihlendirilmiştir.
*Amorium Kazıları, 2013 yılından itibaren Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2014 yılından itibaren Anadolu Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri komisyonunca kabul edilen “Genel Amaçlı (Proje No: 2204E037) ve Lisansüstü Tez Projeleri” kapsamında yürütülmekte olup aynı zamanda Türk Tarih Kurumu tarafından da desteklenmektedir. / The Amorium excavations have been carried out since 2013 under the auspices of the Ministry of Culture and Tourism, and since 2014 within the scope of the ‘General Purpose Project (Project No: 2204E037)’ and ‘Graduate Thesis Projects’ approved by the Scientific Research Projects Commission of Anadolu University. The project is also supported by the Turkish Historical Society.
Atıf/Citation: Kurt, Mehmet, “Amorium Kenti Kazılarında Bulunan Orta Bizans Dönemi (10-11. Yüzyıl) Pişmiş Toprak Kandilleri”, Höyük,15, 2025, s. 165-196.
Bu çalışmanın hazırlanma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyulduğu ve yararlanılan tüm çalışmaların kaynakçada belirtildiği beyan olunur.