Tlos Antik Kenti Erken Bizans Dönemi Unguentariumları ve Ampulla Kalıbı
Taner Korkut1
, Çilem Uygun2, Bilsen Şerife Özdemir3, Uygar Ozan Usanmaz4
1Akdeniz Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü, Antalya/TÜRKİYE
https://ror.org/01m59r132
2Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü, Hatay/TÜRKİYE https://ror.org/056hcgc41
3Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü, Nevşehir/TÜRKİYE https://ror.org/019jds967
4Akdeniz Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü, Antalya/TÜRKİYE https://ror.org/01m59r132
Anahtar Kelimeler: Unguentarium, Ampulla, Seramik, Tlos, Likya.
Özet
Yerleşim tarihi Prehistorik Çağlara kadar uzanan Tlos, MÖ 168 yılında kurulan Likya Birliği içinde üç oy hakkına sahip en büyük altı şehirden biridir. MS 43 yılında Roma İmparatoru Claudius’un Likya Bölgesi’ni Roma eyaletine dönüştürmesiyle Tlos, bu dönemde birlik içindeki önemini korumuş ve aynı zamanda Metropolis unvanını da taşımıştır. Erken Hristiyanlık Dönemi’nde Tlos, Likya’daki piskoposluğun önemli merkezlerinden biriydi. İlk yapım evresi MS 4. yüzyılın ikinci yarısına tarihlenen Kent Bazilikası ve MS 5. yüzyılın ilk yarısına tarihlenen sur duvarları Hristiyan nüfusun Erken Bizans Dönemi’nden itibaren Tlos’da söz sahibi olduğunun kanıtlarıdır. Bu süreç Orta Bizans Dönemi’nde artan nüfusu ve gelişen ekonomisiyle Anadolu Beylikler Dönemi’ne kadar devam etmiştir. Bu çalışmada Kronos Tapınağı ve tiyatro kazılarında ele geçen mühürlü ve mühürsüz unguentarium örnekleri ile bir adet ampulla kalıbı tipoloji, üretim ve fonksiyon başlıkları altında incelenmiştir. Akdeniz havzasında yaygın olan unguentarium ve ampulla örnekleri Anadolu’da özellikle hac güzergâhı üzerindeki merkezlerde yerel üretim formları şeklinde karşımıza çıkmaktadır. Makalede değerlendirilen unguentariumlar içerisindeki üretim hatalı örnekler ile ampulla kalıbı Tlos Antik Kenti’nde her iki formun Erken Bizans Dönemi’nde üretildiğini açıkça ortaya koymuştur. Diğer yandan bazı unguentariumların üzerinde Tlos’a özgü figürlü ve monogram mühürlerin görülmesi yerel üretimin varlığını desteklemiştir.
Atıf/Citation: Korkut, Taner–Uygun,Çilem–Özdemir, Bilsen Şerife–Usanmaz, Uygar Ozan, “Tlos Antik Kenti Erken Bizans Dönemi Unguentariumları ve Ampulla Kalıbı”, Höyük 16, 2025, 175-206.
Bu çalışmanın hazırlanma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyulduğu ve yararlanılan tüm çalışmaların kaynakçada belirtildiği beyan olunur./It is declared that scientific and ethical principles were complied with during the preparation of this study and all the works referred are mentioned in the bibliography
Çalışmanın Tasarlanması/Planning of the Study : Yazar/Author-1 (%40) - Yazar/Author-2 (%40) Yazar/Author-3 (%10) - Yazar/Author-4 (%10)
Veri Toplanması/Collecting Data : Yazar/Author-1 (%40) - Yazar/Author-2 (%40) Yazar/Author-3 (%10) - Yazar/Author-4 (%10)
Veri Analizi/Data Analysis : Yazar/Author-1 (%40) - Yazar/Author-2 (%40) Yazar/Author-3 (%10) - Yazar/Author-4 (%10)
Makalenin Yazımı/Writing the Article : Yazar/Author-1 (%40) - Yazar/Author-2 (%40) Yazar/Author-3 (%10) - Yazar/Author-4 (%10)
Makale Gönderimi ve Revizyonu/ Submission of the Article and Revisions : Yazar/Author-1 (%40) - Yazar/Author-2 (%40) Yazar/Author-3 (%10) - Yazar/Author-4 (%10)
Çıkar çatışması beyan edilmemiştir / The Author(s) declare(s) that there is no conflict of interest.